Wspólne zamieszkiwanie a rozwód często bywa zmartwieniem niejednego małżonka. Przesłanki orzeczenia przez sąd rozwodu określone są bowiem wprost w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, a wśród nich wymienia się całkowity oraz trwały rozkład pożycia. W poniższym artykule dowiedzą się Państwo czy orzeczenie rozwodu przy dalszym wspólnym zamieszkiwaniu małżonków jest możliwe.
Przesłanki orzeczenia rozwodu Adwokat Warszawa
Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego określają przesłanki pozytywne, czyli takie które muszą zostać spełnione, oraz negatywne, czyli takie, które nie mogą zostać spełnione, aby rozwód mógł zostać orzeczony przez sąd. Sąd orzeka rozwód, jeśli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia.
Z drugiej strony nawet mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia sąd nie może orzec rozwodu, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia. Wyjątkiem od tego jest sytuacja, gdy drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Pożycie małżeńskie
Z punktu widzenia tematu niniejszego artykułu, który dotyczy wspólnego zamieszkiwania w trakcie trwania postępowania rozwodowego, wyjaśnienia wymaga pojęcie całkowitego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego.
Czym jest pożycie małżeńskie? Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 października 1999 r. (sygn. akt: III CKN 386/98) wskazał, że wspólne pożycie polega na duchowej, fizycznej oraz gospodarczej więzi małżonków, stanowiącej cel małżeństwa i umożliwiającej realizację jego podstawowych zadań. Pożycie małżonków składa się więc na więzi: duchową, fizyczną oraz gospodarczą.
Więzią duchową jest więź emocjonalna, a więc wzajemna miłość i zaufanie. Więź fizyczna to wspólne pożycie, a więź gospodarcza – wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego. Rozkład pożycia małżeńskiego uzasadniający złożenie pozwuo rozwód jest zupełny dopiero wtedy, gdy uległy zerwaniu wszystkie więzi łączące małżonków: więź duchowa, fizyczna oraz gospodarcza.
Wspólne zamieszkiwanie do orzeczenia rozwodu
Jak wynika z powyższego, ustanie więzi gospodarczej, a więc prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego, jest jedną z przesłanek ustalenia, że rozkład pożycia jest całkowity. Co do zasady więc brak ustania więzi gospodarczej powinien świadczyć o braku całkowitego rozkładu pożycia, co wyłącza możliwość orzeczenia rozwodu.
Na szczęście, piśmiennictwo i orzecznictwo opracowało już stanowisko co do sytuacji, gdy małżonkowie z różnych względów, głównie ekonomicznych, nadal ze sobą zamieszkują. Orzeczenie rozwodu w takich przypadkach jest więc możliwe w określonych sytuacjach.
Rozwód Adwokat Warszawa
W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że nawet gdyby uznać, że pomiędzy małżonkami pozostały jeszcze pewne elementy więzi gospodarczej związane ze wspólnym zamieszkiwaniem, to w takiej sytuacji rozkład pożycia mimo to może zostać uznany za pełny w realiach konkretnej sprawy. Jeżeli małżonkowie zamieszkują jeszcze ze sobą ze względów ekonomicznych, w szczególności gdy ich wspólne zamieszkiwanie nie nosi cech wspólnego prowadzenia gospodarstwa domowego, rozwód jest jak najbardziej możliwy. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy pomimo dalszego zamieszkiwania razem, małżonkowie nie współuczestniczą w podejmowaniu decyzji co do nieruchomości, oddzielnie robią zakupy, każde zajmuje oddzielne pokoje, a jedynie pomieszczenia socjalne są do użytku wspólnego.
Orzeczenie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania
Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie na czas orzeczenia rozwodu, sąd w wyroku rozwodowym orzeka o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. Jest to element wyroku rozwodowego. W przypadku, gdy wspólne korzystanie z mieszkania nie powoduje konfliktów albo strony ustaliły już sposób korzystania z mieszkania, warto jest w pozwie o rozwód wnieść o nieorzekanie w tym przedmiocie przez sąd.
W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nawet nakazać jego eksmisję. Konieczne jest tutaj wyraźne żądanie drugiego małżonka.
Na zgodny wniosek małżonków sąd może z kolei w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.
Autor:
Zuzanna Lewandowska – adwokat oraz autorka bloga PrawnikLewandowska.pl o prawie i zawodzie prawnika. Specjalizuje się głównie w prawie rodzinnym, cywilnym i gospodarczym, ale doświadczenie zawodowe zdobywała także w innych dziedzinach prawa. Przez wiele lat współpracowała z renomowanymi kancelariami prawnymi w Warszawie, a obecnie prowadzi indywidualną praktykę adwokacką. Wspiera klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców w całej Polsce, w tym również online. Na Instagramie prowadzi konto @prawniklewandowska, na którym dzieli się treściami o prawie, zawodzie adwokata, edukacji, rozwoju i macierzyństwie.
Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie albo masz pytania, skontaktuj się ze mną pod numerem telefonu: +48 510 668 414 lub adresem e-mail: kontakt@kancelarialewandowska.com