Zmiana nazwiska na nazwisko partnera bez ślubu

Zmiana nazwiska na nazwisko partnera bez ślubu

W swojej praktyce zawodowej zajmuję się szeroko rozumianymi sprawami rodzinnymi. W ostatnim czasie sporo klientów zwracało się do mnie ze sprawami administracyjnymi. Niektóre z nich dotyczą zmiany nazwiska. W dzisiejszym artykule dowiedzą się Państwo jak przebiega procedura zmiany nazwiska oraz czy jest możliwa zmiana nazwiska na nazwisko partnera bez ślubu, z którym to pytaniem zwrócił się do mnie jeden z klientów.

Zmiana imienia lub nazwiska

Zasady zmiany imienia lub nazwiska oraz tryb postępowania w tych sprawach reguluje ustawa z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska. Zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy, zmiana nazwiska oznacza zmianę na inne nazwisko, zmianę pisowni nazwiska lub zmianę nazwiska ze względu na formę właściwą dla rodzaju żeńskiego lub męskiego.

Zmiany można dokonać wyłącznie z ważnych powodów. Ustawa wymienia przykładowe okoliczności, które uzasadniają złożenie wniosku. Katalog wskazany w art. 4 ustawy nie ma charakteru zamkniętego. Oznacza to, że powodem zmiany nazwiska mogą być także inne okoliczności. Wszystko zależy od konkretnej sprawy, która powinna być rozpatrywana indywidualnie. Zmienić imię lub nazwisko można w szczególności wtedy, gdy zmiana dotyczy:

  1. imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicujące goz godnością człowieka;
  2. na imię lub nazwisko używane;
  3. na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione;
  4. na imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.

Procedura zmiany nazwiska

Wniosek o zmianę imienia lub nazwiska składa się do wybranego kierownika urzędu stanu cywilnego (USC). Osoby zamieszkałe poza granicami Polski mogą wniosek złożyć za pośrednictwem konsula RP, wskazując jednocześnie kierownika USC, któremu ma zostać przekazany wniosek.

Pismo podlega opłacie w wysokości 37 zł. Jeżeli osoba zamieszkała poza granicami RP zdecyduje się skorzystać z pośrednictwa konsula, opłata ta jest wyższa i wynosi 50 euro.

Wniosek powinien zawierać między innymi dane osoby, której zmiana dotyczy, imię i nazwisko oraz nazwisko rodowe, wskazanie kierownika USC, który sporządził akt urodzenia oraz akt małżeństwa, jeżeli zmiana będzie dotyczyła tego aktu, numer PESEL i adres do korespondencji wnioskodawcy, imię lub nazwisko, na jakie ma nastąpić zmiana, uzasadnienie oraz oświadczenie wnioskodawcy, że w tej samej sprawie nie złożył wcześniej wniosku do innego kierownika USC lub nie została wydana już decyzja odmowna.

Po rozpoznaniu sprawy kierownik USC wydaje decyzję o zmianie imienia lub nazwiska lub decyzję o odmowie zmiany imienia lub nazwiska. Decyzja o zmianie podlega natychmiastowemu wykonaniu. Przysługuje prawo do wniesienia odwołania od decyzji do właściwego miejscowo wojewody.

Zmiana nazwiska na nazwisko partnera bez ślubu

Jak wyżej wskazano, do zmiany nazwiska może dojść wyłącznie z ważnych powodów, a katalog wskazany w ustawie nie ma charakteru zamkniętego. Oznacza to, że przyczyn zmiany nazwiska może być wiele, a organ rozpoznający wniosek powinien każdorazowo dokonywać indywidualnej oceny tego, czy wskazane we wniosku powody są „ważne”.

Pojęcie „ważnych powodów” nie ma swojej ustawowej definicji. Zgodnie z aktualnym orzecznictwem,  „ważne powody” przemawiające za zmianą nazwiska nie mogą wynikać jedynie z subiektywnego przekonania osoby żądającej zmiany, ale muszą również sprostać zobiektywizowanym i zracjonalizowanym kryteriom oceny (wyrok NSA we Wrocławiu z dnia 9 lipca 1993 r., SA/Wr 605/93).

W orzecznictwie podkreśla się także konieczność ustalenia, czy zachodzą ważne powody uzasadniające uwzględnienie wniosku o zmianę nazwiska w świetle wyważenia z jednej strony interesu społecznego i celów, jakie ma realizować zawarta zasada względnej stabilizacji imion i nazwisk, a z drugiej indywidualnego interesu wnioskodawcy.

Jakiś czas temu zwróciła się do mnie klientka z zapytaniem czy możliwa jest zmiana nazwiska na nazwisko jej partnera mimo braku ślubu. Jako ważny powód wskazała kwestie stricte życiowe i społeczne. Ich wspólne małoletnie dziecko nosi bowiem nazwisko po ojcu. Tym samym ona jedyna w tworzonej przez nich rodzinie ma inne nazwisko. Powoduje to subiektywne negatywne odczucia klientki, która czuje się niejako odseparowana od pozostałych członków rodziny. Z kolei odmienne nazwisko matki spotyka się z pytaniami ze strony innych osób. Klientka oraz jej partner nie chcą brać ślubu. Czy powyższa sytuacja może być więc uznana za tzw. „ważne powody” i uzasadniać zmianę nazwiska na nazwisko partnera?

Na marginesie tylko dodam, że w mojej ocenie owe pytania o odmienne nazwisko matki są dla mnie kompletnie niezrozumiałe, ponieważ kobieta wskutek zawarcia małżeństwa nie musi decydować się na przyjęcie nazwiska męża. Brak takiej zmiany jest w dzisiejszych czasach jest coraz częściej spotykany.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że zmiana nazwiska na nazwisko partnera spowodowałaby w rzeczywistości zmianę nazwiska rodowego, a tym samym zmianę aktu urodzenia. W praktyce wyglądałoby to tak, że doszłoby do uznania, że wnioskodawczyni urodziła się z nazwiskiem partnera.

Aktualne orzecznictwo wprost wskazuje, że zmiana nazwiska na nazwisko partnera jest niemożliwa. WSA w Łodzi w wyroku z dnia 21 października 2015 r. (III SA/Łd 679/15) wskazał wprost, że:

Pozostawanie przez osoby w związku o charakterze konkubinatu, bez względu na to, czy chodzi o związek osób jednej płci, czy o związek heteroseksualny, ale w innym związku niż związek małżeński, nie stanowi „ważnego powodu”, w rozumieniu art. 4 ust. 1 u.z.i.n., zmiany nazwiska jednego z partnerów na nazwisko drugiego partnera.

Powyższe podkreślił także Najwyższy Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10 października 2017 r. (II OSK 293/16):

Zakwalifikowanie do ważnych powodów zmiany nazwiska związku partnerskiego nieznanego polskim porządku prawnym narusza ten porządek prawny. […] Subiektywna potrzeba zmiany nazwiska rodowego na nazwisko wynikające ze związku faktycznego, choć uzasadnione więzami emocjonalnymi i wspólnym życiem nie jest wypełnieniem przesłanki „wyłącznie z różnych względów”.

Podsumowując, w aktualnym porządku prawnym nie ma możliwości zmiany nazwiska na nazwisko partnera bez zawarcia związku małżeńskiego, nawet gdyby chęć zmiany uzasadniać silnymi więzami emocjonalnymi, wspólnym życiem oraz tworzeniem rodziny.

W dzisiejszych czasach, wskutek zawarcia związku małżeńskiego, coraz więcej małżonków decyduje się na pozostanie przy swoim nazwisku. Posiadanie wspólnego nazwiska nie definiuje pojęcia rodziny ani nie ma wpływu na więzi emocjonalne. To my sami tworzymy rodzinę i to my pielęgnujemy uczucia, które nas łączą. Jeśli z różnych względów nie zdecydowali się Państwo na zawarcie małżeństwa, to brak wspólnego nazwiska nie powinien przesłaniać tego, co w tym związku najważniejsze, a mianowicie łączącego uczucia i wspólnej podróży przez życie.

 

Autor:

Zuzanna Lewandowska – adwokat oraz autorka bloga PrawnikLewandowska.pl o prawie i zawodzie prawnika. Specjalizuje się głównie w prawie rodzinnym, cywilnym i gospodarczym, ale doświadczenie zawodowe zdobywała także w innych dziedzinach prawa. Przez wiele lat współpracowała z renomowanymi kancelariami prawnymi w Warszawie, a obecnie prowadzi indywidualną praktykę adwokacką. Wspiera klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców w całej Polsce, w tym również online. Na Instagramie prowadzi konto @prawniklewandowska, na którym dzieli się treściami o prawie, zawodzie adwokata, edukacji, rozwoju i macierzyństwie.

Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie albo masz pytania, skontaktuj się ze mną pod numerem telefonu: +48 510 668 414 lub adresem e-mail: kontakt@kancelarialewandowska.com

0 0 głosów
Article Rating
Subskrybuj
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Informacje zwrotne
Pokaż wszystkie komentarze
0
Pozostaw proszę komentarz, jestem ciekawa Twojej opinii!x