Własna firma na urlopie macierzyńskim

Wiele przyszłych mam zastanawia się nad założeniem własnej firmy w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego lub wychowawczego. W zależności od rodzaju działalności gospodarczej, nawet część zleceń może być wykonywana zdalnie w domu, co umożliwia sprawowanie opieki nad dzieckiem. Podstawowym zmartwieniem jest w tym przypadku sam fakt pozostawania na urlopie. Czy w takiej sytuacji można założyć i prowadzić własną działalność gospodarczą?

Definicja działalności gospodarczej

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, która jest wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

Zorganizowanie jako cecha działalności gospodarczej budzi liczne wątpliwości. Przyjmuje się, że działalność powinna mieć swoją strukturę organizacyjną, a przedsiębiorca powinien podejmować czynności zmierzające do jej powstania i dalszego prowadzenia, jak również dysponować środkami, które pozwalają na podejmowanie działań służących realizacji celu zarobkowego (G. Lubeńczuk, A. Wołoszyn-Cichocka, M. Zdyb, Komentarz do art. 3 Prawa przedsiębiorców, w: Prawo przedsiębiorców. Komentarz, Warszawa 2019).

Zarobkowy charakter działalności oznacza, iż musi ona być wykonywana w celu osiągnięcia zysku (dochodu), choć zysk ten nie musi zostać faktycznie osiągnięty.

Wykonywanie działalności gospodarczej we własnym imieniu oznacza z kolei, iż wywołuje ona skutki prawne dla tego, kto ją prowadzi. Przedsiębiorca staje się więc podmiotem praw i obowiązków związanych z prowadzoną działalnością (K. Horubski, L. Kieres, T. Kocowski, M. Szydło, A. Żurawik, Podstawowe pojęcia publicznego prawa gospodarczego, w: System Prawa Administracyjnego, s. 164).

Wykonywanie działaności gospodarczej w sposób ciągły wiąże się zazwyczaj z jej wykonywaniem w sposób stały, powtarzalny, regularny. Oznacza to, że działalność nie może mieć charakteru jednorazowego lub okazjonalnego.

Założenie firmy w trakcie urlopu macierzyńskiego

Świeżo upieczona mama w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego może założyć i prowadzić własną działalność gospodarczą. Dotyczy to także przebywania na urlopie rodzicielskim i wychowawczym. Ma to również zastosowanie  w przypadku, gdy umowa o pracę skończyła się, a mama nadal pobiera zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego lub za okres urlopu rodzicielskiego.

Niemniej, założenie własnej firmy w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego lub wychowawczego, wiąże się z różną wysokością obowiązkowych składek odprowadzanych do ZUS. Mamy tutaj bowiem do czynienia ze zbiegiem tytułów do ubezpieczeń. Tytułami tymi są umowa o pracę i własna działalność gospodarcza.

Wysokość składek do ZUS

Jeżeli wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę jest równe lub przekracza minimalne wynagrodzenie w danym roku (w 2020 r. jest to 2.600 zł), to z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej nie trzeba odprowadzać składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe). Pozostają więc do opłacenia jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Jeżeli wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę jest niższe niż minimalne wynagrodzenie w danym roku, to mama-przedsiębiorca ma obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Dodatkowo, musi także opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Mamo, uważaj!

Nie można zapomnieć o tym, że możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w trakcie przebywania na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim lub wychowawczym, nie jest niczym nieograniczona.

Po pierwsze, jeżeli w trakcie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę mama przebywa na zwolnieniu lekarskim (np. od lekarza prowadzącego ciążę), to co do zasady powinna się powstrzymać od prowadzenia działalności gospodarczej. Powstrzymywanie się oznacza w tym przypadku wykonywanie jedynie niezbędnych czynności służących do prowadzenia własnej firmy.

Po drugie, droga mamo, zwróć uwagę na to, czy nie zawarłaś z pracodawcą umowy o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy i czy założenie własnej firmy nie naruszyłoby postanowień tej umowy, narażając tym samym na konsekwencje prawne.

Autor:

Zuzanna Lewandowska – adwokat oraz autorka bloga PrawnikLewandowska.pl o prawie i zawodzie prawnika. Specjalizuje się głównie w prawie rodzinnym, cywilnym i gospodarczym, ale doświadczenie zawodowe zdobywała także w innych dziedzinach prawa. Przez wiele lat współpracowała z renomowanymi kancelariami prawnymi w Warszawie, a obecnie prowadzi indywidualną praktykę adwokacką. Wspiera klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców w całej Polsce, w tym również online. Na Instagramie prowadzi konto @prawniklewandowska, na którym dzieli się treściami o prawie, zawodzie adwokata, edukacji, rozwoju i macierzyństwie.

Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie albo masz pytania, skontaktuj się ze mną pod numerem telefonu: +48 510 668 414 lub adresem e-mail: kontakt@kancelarialewandowska.com