Wiele przyszłych mam zastanawia się nad założeniem własnej firmy w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego lub wychowawczego. W zależności od rodzaju działalności gospodarczej, nawet część zleceń może być wykonywana zdalnie w domu, co umożliwia sprawowanie opieki nad dzieckiem. Podstawowym zmartwieniem jest w tym przypadku sam fakt pozostawania na urlopie. Czy w takiej sytuacji można założyć i prowadzić własną działalność gospodarczą?
Definicja działalności gospodarczej
Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, która jest wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.
Zorganizowanie jako cecha działalności gospodarczej budzi liczne wątpliwości. Przyjmuje się, że działalność powinna mieć swoją strukturę organizacyjną, a przedsiębiorca powinien podejmować czynności zmierzające do jej powstania i dalszego prowadzenia, jak również dysponować środkami, które pozwalają na podejmowanie działań służących realizacji celu zarobkowego (G. Lubeńczuk, A. Wołoszyn-Cichocka, M. Zdyb, Komentarz do art. 3 Prawa przedsiębiorców, w: Prawo przedsiębiorców. Komentarz, Warszawa 2019).
Zarobkowy charakter działalności oznacza, iż musi ona być wykonywana w celu osiągnięcia zysku (dochodu), choć zysk ten nie musi zostać faktycznie osiągnięty.
Wykonywanie działalności gospodarczej we własnym imieniu oznacza z kolei, iż wywołuje ona skutki prawne dla tego, kto ją prowadzi. Przedsiębiorca staje się więc podmiotem praw i obowiązków związanych z prowadzoną działalnością (K. Horubski, L. Kieres, T. Kocowski, M. Szydło, A. Żurawik, Podstawowe pojęcia publicznego prawa gospodarczego, w: System Prawa Administracyjnego, s. 164).
Wykonywanie działaności gospodarczej w sposób ciągły wiąże się zazwyczaj z jej wykonywaniem w sposób stały, powtarzalny, regularny. Oznacza to, że działalność nie może mieć charakteru jednorazowego lub okazjonalnego.
Założenie firmy w trakcie urlopu macierzyńskiego
Świeżo upieczona mama w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego może założyć i prowadzić własną działalność gospodarczą. Dotyczy to także przebywania na urlopie rodzicielskim i wychowawczym. Ma to również zastosowanie w przypadku, gdy umowa o pracę skończyła się, a mama nadal pobiera zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego lub za okres urlopu rodzicielskiego.
Niemniej, założenie własnej firmy w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego lub wychowawczego, wiąże się z różną wysokością obowiązkowych składek odprowadzanych do ZUS. Mamy tutaj bowiem do czynienia ze zbiegiem tytułów do ubezpieczeń. Tytułami tymi są umowa o pracę i własna działalność gospodarcza.
Wysokość składek do ZUS
Jeżeli wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę jest równe lub przekracza minimalne wynagrodzenie w danym roku (w 2020 r. jest to 2.600 zł), to z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej nie trzeba odprowadzać składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe). Pozostają więc do opłacenia jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Jeżeli wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę jest niższe niż minimalne wynagrodzenie w danym roku, to mama-przedsiębiorca ma obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Dodatkowo, musi także opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Mamo, uważaj!
Nie można zapomnieć o tym, że możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w trakcie przebywania na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim lub wychowawczym, nie jest niczym nieograniczona.
Po pierwsze, jeżeli w trakcie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę mama przebywa na zwolnieniu lekarskim (np. od lekarza prowadzącego ciążę), to co do zasady powinna się powstrzymać od prowadzenia działalności gospodarczej. Powstrzymywanie się oznacza w tym przypadku wykonywanie jedynie niezbędnych czynności służących do prowadzenia własnej firmy.
Po drugie, droga mamo, zwróć uwagę na to, czy nie zawarłaś z pracodawcą umowy o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy i czy założenie własnej firmy nie naruszyłoby postanowień tej umowy, narażając tym samym na konsekwencje prawne.
Autor:
Zuzanna Lewandowska – adwokat oraz autorka bloga PrawnikLewandowska.pl o prawie i zawodzie prawnika. Specjalizuje się głównie w prawie rodzinnym, cywilnym i gospodarczym, ale doświadczenie zawodowe zdobywała także w innych dziedzinach prawa. Przez wiele lat współpracowała z renomowanymi kancelariami prawnymi w Warszawie, a obecnie prowadzi indywidualną praktykę adwokacką. Wspiera klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców w całej Polsce, w tym również online. Na Instagramie prowadzi konto @prawniklewandowska, na którym dzieli się treściami o prawie, zawodzie adwokata, edukacji, rozwoju i macierzyństwie.
Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie albo masz pytania, skontaktuj się ze mną pod numerem telefonu: +48 510 668 414 lub adresem e-mail: kontakt@kancelarialewandowska.com
Dziękujesz ten artykuł. Wiem ze jest potrzebny bo sami pracownicy ZUS wprowadzają w błąd przedsiębiorców. Znam 1 przykład.
Podobnie jest z praca u innego pracodawcy w trakcie zasiłku macierzyńskiego. Mało kobiet wie ze może wtedy pracować.
Może kolejny artykuł będzie na ten temat?
Dziękuję! To naprawdę świetny pomysł, dziękuję za podpowiedź i biorę się do pisania nowego artykułu 🙂 Zapraszam wkrótce!
A co z ojcem który przejmuje urlop macierzyński? Czy on też może bez problemów założyć działalność gospodarczą? Czy nie ma przeciwwskazań żeby zawarł później z jakąś firma umowę B2B?
Jestem na zasiłku macierzyńskim (pracodawca nie przedłużył mi umowy po porodzie). Czy w tym przypadku tez mogę założyć działalność czy stracę prawo do zasiłku?
Dzień dobry! Może Pani założyć działalność i nie wstrzyma to zasiłku, jednak z tytułu działalności najpewniej trzeba będzie opłacać dodatkowo składkę zdrowotną do ZUS (bez składek społecznych – te w trakcie zasiłku macierzyńskiego pokrywane są z budżetu państwa).
Pracuje na pełnym etacie oraz prowadzę działalność gospodarcza, czy w momencie pójścia na urlop macierzyński mogę bez ograniczeń prowadzić działalność gospodarcza, czy ewentualnie muszę kogoś zatrudnić, bo nie mogę działaności zawiesić