W dzisiejszych czasach większość z nas pochłoniętych jest zawodowymi i codziennymi obowiązkami. Każdego dnia staramy się zaoszczędzić chociażby jedną chwilę, którą chcielibyśmy poświęcić na przyjemności, zamiast na wykonywanie prozaicznych, acz niezbędnych, czynności. W dobie internetu coraz więcej jest w zasięgu naszej ręki. Do czynności, które możemy wykonać bez wychodzenia z domu, z całą pewnością należy zaliczyć zakupy. Coraz częściej przez internet kupujemy nie tylko ubrania czy sprzęty użytku domowego, ale również leki wydawane bez recepty (OTC) oraz dermokosmetyki i inne produkty apteczne. Jak rozpoznać wiarygodną aptekę internetową i nie dać się oszukać?
Internetowa sprzedaż produktów leczniczych
Tak, jak apteka ogólnodostępna stacjonarna zapewnia nam gwarancję bezpieczeństwa związanego z obrotem produktami leczniczymi, tak kupując takie produkty przez internet, zwłaszcza za pośrednictwem aptek, których nazw nawet nie znamy, pojawia się wątpliwość, czy aby na pewno apteka działa legalnie, wywiąże się z zawartej na odległość umowy sprzedaży oraz zapewni nam wszelkie gwarancje bezpieczeństwa związane z nabywanym produktem. Bądź co bądź, chodzi przecież o zdrowie nasze i naszych najbliższych.
Internetowa sprzedaż produktów leczniczych uregulowana jest przepisami ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2211) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych (Dz.U. z 2015 r. poz. 481).
Zgodnie z art. 68 ust. 3 Prawa farmaceutycznego, sprzedaż leków pacjentom prowadzona przez apteki ogólnodostępne i punkty apteczne może przyjmować formę wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych. Dotyczy to jedynie produktów wydawanych bez recepty, czyli bez przepisu lekarza (tzw. OTC). Wysyłka takiego produktu musi odbywać się w warunkach zapewniających jakość produktu leczniczego oraz bezpieczeństwo jego stosowania (art. 68 ust. 3k Prawa farmaceutycznego). Szczegółowe warunki dotyczące wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych określa wspomniane już rozporządzenie Ministra Zdrowia.
Zgodnie z § 6 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, na stronie internetowej apteki ogólnodostępnej lub punktu aptecznego, na której oferowane są do wysyłkowej sprzedaży produkty lecznicze, musi być zamieszczone wyraźnie wspólne logo. Co to oznacza?
Wspólne logo
W celu zapewnienia bezpieczeństwa osobom kupującym produkty lecznicze przez internet, Komisja Europejska w dniu 24 czerwca 2014 r. wydała rozporządzenie wykonawcze nr 699/2014 w sprawie projektu wspólnego logo, które umożliwiać ma identyfikację osób oferujących produkty lecznicze w sprzedaży na odległość (dostępny TUTAJ). Ponadto, rozporządzenie określa techniczne, elektroniczne i kryptograficzne wymogi umożliwiające sprawdzenie, czy logo, którego używa dany podmiot, jest autentyczne.
Rozporządzenie określa wspólne logo, które ma na celu zapewnić pomoc kupującym pacjentom przy ustalaniu stron internetowych, które legalnie oferują produkty lecznicze w sprzedaży na odległość (sprzedaży wysyłkowej). Wspólne logo jest rozpoznawalne w całej Unii Europejskiej i wygląda następująco:
Pod wspólnym logo umieszcza się flagę państwa członkowskiego, która określa miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu, które oferuje produkty lecznicze w sprzedaży wysyłkowej. Ponadto, pod logo znajduje się także napis w języku danego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, który informuje o potrzebie kliknięcia we wspólne logo. Po kliknięciu, logo przenosi nas do strony potwierdzającej, że dana apteka ogólnodostępna lub punkt apteczny oferujące sprzedaż internetową działa legalnie. Wspólne logo w przypadku Rzeczypospolitej Polskiej wygląda następująco:
Wspólne logo łączy stronę internetową funkcjonującej legalnie apteki ogólnodostępnej lub punktu aptecznego z właściwym dla tej apteki lub punktu aptecznego wpisem w Krajowym Rejestrze Zezwoleń.
W związku z powyższym, jeżeli na stronie internetowej oferującej produkty lecznicze w sprzedaży internetowej nie ma opisanego powyżej wspólnego logo bądź też kliknięcie w znaczek imitujący wspólne logo nie odsyła do strony prowadzonej przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego (TUTAJ), nie rekomenduje się dokonywania zakupu produktu leczniczego. Jak wskazuje Główny Inspektorat Farmaceutyczny, zakup taki jest ryzykowny, gdyż podmiot oferujący sprzedaż nie działa zgodnie z prawem, a tym samym dany produkt leczniczy może:
nie zadziałać – podmioty działające nielegalnie mogą sprzedawać jako lek dowolną substancję, która w rzeczywistości nie jest lekiem;
zaszkodzić – podmioty działające nielegalnie mogą sprzedawać leki, które są przeterminowane lub niewłaściwie przechowywane;
wywołać poważną chorobę – podmioty działające nielegalnie mogą sprzedawać leki sfałszowane o nieznanej jakości i działaniu;
spowodować uzależnienie – podmioty działające nielegalnie mogą sprzedawać leki o działaniu silnie uzależniającym;
wywołać chorobę psychiczną – podmioty działające nielegalnie mogą sprzedawać substancje, które zostały już wycofane ze sprzedaży ze względu na ich negatywny wpływ na psychikę człowieka;
spowodować śmierć – podmioty działające nielegalnie mogą sprzedawać substancje, które są trujące, bądź leki, których ze względów zdrowotnych nie możemy przyjmować.
Jak widać, niezwykle ważna jest znajomość regulacji, które pozornie mogą wydawać się dla nas nieistotne. W dzisiejszych czasach, kiedy prawie wszystko jesteśmy w stanie załatwić przez internet, świadomość regulacji prawnych może nierzadko zabezpieczyć nasze interesy, a w przypadku zakupu produktów leczniczych – uratować nasze zdrowie, a nawet życie.
Zmiany w prawie farmaceutycznym
Z dniem 1 lipca 2019 r. wejdzie w życie nowelizacja Prawa farmaceutycznego wprowadzona ustawą z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 1515), która umożliwi aptekom ogólnodostępnym i punktom aptecznym sprzedaż wysyłkową przez internet produktów leczniczych wydawanych z przepisu lekarza. Dotyczyć to będzie tych sytuacji, w których recepta zostanie wystawiona w postaci elektronicznej, o ile produkty lecznicze zostały przepisane osobie posiadającej orzeczenie o niepełnosprawności. Minister Zdrowia ma w najbliższym czasie określić warunki takiej sprzedaży. Na chwilę obecną nie zostało jeszcze wydane rozporządzenie w tej sprawie.
W ciągu najbliższych kilku miesięcy dowiemy się jakie będą wymogi sprzedaży internetowej leków na receptę wystawianych na rzecz pacjentów z orzeczeniem o niepełnosprawności.
Autor:
Zuzanna Lewandowska – adwokat oraz autorka bloga PrawnikLewandowska.pl o prawie i zawodzie prawnika. Specjalizuje się głównie w prawie rodzinnym, cywilnym i gospodarczym, ale doświadczenie zawodowe zdobywała także w innych dziedzinach prawa. Przez wiele lat współpracowała z renomowanymi kancelariami prawnymi w Warszawie, a obecnie prowadzi indywidualną praktykę adwokacką. Wspiera klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców w całej Polsce, w tym również online. Na Instagramie prowadzi konto @prawniklewandowska, na którym dzieli się treściami o prawie, zawodzie adwokata, edukacji, rozwoju i macierzyństwie.
Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie albo masz pytania, skontaktuj się ze mną pod numerem telefonu: +48 510 668 414 lub adresem e-mail: kontakt@kancelarialewandowska.com