Uzyskanie adresu zamieszkania dłużnika będącego osobą fizyczną

Zgodnie z art. 126 § 2 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej jako „KPC”), gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie powinno zawierać między innymi oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby i adresy stron. Co zrobić w sytuacji, gdy nie posiadamy adresu zamieszkania dłużnika będącego osobą fizyczną?

O ile uzyskanie adresu przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą lub adresu siedziby dłużnej spółki bądź jej wspólników nie jest problemem, o tyle uzyskanie adresu zamieszkania osoby fizycznej może nastręczyć wierzycielowi wiele trudności. W pierwszym i drugim przypadku na ratunek przyjdą odpowiednie rejestry – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG dostępny TUTAJ) oraz Krajowy Rejestr Sądowy (KRS dostępny TUTAJ). Wynika to z tego, że w świetle art. 133 ust. 2a KPC, pisma procesowe dla przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych wpisanych do KRS albo CEIDG doręcza się na adres udostępniany w KRS albo CEIDG, chyba że strona wskazała inny adres dla doręczeń. 

W aktach danej spółki znajdujących się w rejestrze przedsiębiorców (KRS prowadzony przez odpowiedni sąd rejonowy) znajdziemy również adresy osób uprawnionych do reprezentacji spółki, które mogą być potrzebne do pozwu. Dotyczy to między innymi takich sytuacji, w których kieruje się powództwo przeciwko członkom zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie art. 299 Kodeksu spółek handlowych. Zgodnie z art. 19a ust. 5 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, osoby uprawnione do reprezentacji spółki mają obowiązek do wniosku o wpis dołączyć oświadczenie obejmujące m.in. ich adresy do doręczeń.

Problem pojawia się w sytuacji, gdy naszym dłużnikiem jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej i niebędąca wspólnikiem w spółce handlowej. W takiej sytuacji musimy określić jej adres zamieszkania, bowiem, zgodnie ze wspomnianym we wstępie art. 126 § 2 pkt 1 KPC, stanowi to wymóg pierwszego pisma procesowego w sprawie. Co można zrobić w takiej sytuacji?

Wniosek o udostępnienie danych z rejestru PESEL

Kiedyś, przed wniesieniem powództwa do sądu, strona dochodząca roszczenia składała wniosek do Centrum Personalizacji Dokumentów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji o udostępnienie danych dłużnika z rejestru PESEL (dostępny TUTAJ). Wystarczyło wtedy załączyć dokumenty uzasadniające interes prawny, np. nieopłacone faktury VAT i wezwania do zapłaty na (nieaktualny już) adres zamieszkania dłużnika. Sama wielokrotnie tak robiłam i dopóty, dopóki na podstawie posiadanych przeze mnie danych można było ustalić, że dana osoba w rejestrze to dłużnik – organ udostępniał mi aktualne jego dane.

Teraz, sytuacja wygląda inaczej. Co prawda wierzycielowi wciąż przysługuje prawo do złożenia wniosku do MSWIA o udostępnienie adresu zamieszkania i numeru PESEL dłużnika, niemniej jednak nie wystarczy już samo przedłożenie dokumentów uzasadniających interes prawny oraz zamiar wszczęcia postępowania sądowego.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) w najnowszym wyroku z dnia 29 listopada 2018 r. (sygn. akt: II OSK 10/17), interes prawny osoby występującej z wnioskiem o udostępnienie danych z rejestru PESEL powinien być rzeczywisty, a nie jedynie hipotetyczny. Tylko bowiem interes rzeczywisty nadaje się do obiektywnego sprawdzenia. W ocenie NSA samo powołanie się na zamiar wszczęcia postępowania sądowego nie stanowi wykazania interesu prawnego. Jak wskazano w uzasadnieniu cytowanego wyroku, „zamiar zainicjowania postępowania sądowego nie wypełnia istotnych elementarnych wartości na jakich oparty jest interes prawny. Nie jest to bowiem interes prawny konkretny, aktualny, obiektywnie istniejący. Samo deklarowanie zainicjowania postępowania sądowego przesądza o braku uzasadnionych podstaw prawnych i faktycznych wykazania interesu prawnego„. Zdaniem NSA do wniosku o udostępnienie danych z rejestru PESEL powinien zostać załączony dokument, który w sposób obiektywny i niebudzący wątpliwości potwierdzałby potrzebę uzyskania danych z rejestru, taki jak np. wezwanie sądowe.

Należy więc stwierdzić, iż w świetle aktualnego orzecznictwa NSA wierzyciel dochodzący zapłaty roszczenia od dłużnika będącego osobą fizyczną, którego adres zamieszkania nie jest znany, powinien najpierw wystąpić z powództwem bez wskazania adresu zamieszkania, uchybiając tym samym obowiązkowi wynikającemu z art. 126 § 2 pkt 1 KPC. Następnie, gdy Sąd wezwie Powoda do uzupełnienia braków formalnych, przedłożyć to wezwanie jako załącznik do wniosku o udostępnienie danych Pozwanego z rejestru PESEL. Niemniej jednak, najczęściej termin na uzupełnienie braków formalnych, takich jak adres zamieszkania, to 7 dni, licząc od daty doręczenia. Na udostępnienie danych z rejestru PESEL czeka się przynajmniej około 1 miesiąca. Należałoby zatem przedłożyć Sądowi kserokopię wniosku złożonego do MSWIA z potwierdzeniem nadania na okoliczność konieczności oczekiwania na udostępnienie danych w celu uzupełnienia braków formalnych, powołując się jednocześnie na najnowsze orzeczenie NSA. Sąd może w takiej sytuacji na nasz wniosek przedłużyć termin do uzupełnienia braków formalnych.

Aktualizacja:

Od dnia 1 maja 2019 r., po wejściu w życie nowelizacji ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (t.j. z 2019 r. poz. 1397), organem wyłącznie właściwym do udostępniania danych z rejestru PESEL są organy gmin. Do nich należy kierować dotychczas składane do MSWIA wnioski o udostępnienie danych z rejestru. MSWIA rozpatrzy w dotychczasowym trybie wnioski złożone do dnia 30 kwietnia 2019 r.

 

Autor:

Zuzanna Lewandowska – adwokat oraz autorka bloga PrawnikLewandowska.pl o prawie i zawodzie prawnika. Specjalizuje się głównie w prawie rodzinnym, cywilnym i gospodarczym, ale doświadczenie zawodowe zdobywała także w innych dziedzinach prawa. Przez wiele lat współpracowała z renomowanymi kancelariami prawnymi w Warszawie, a obecnie prowadzi indywidualną praktykę adwokacką. Wspiera klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców w całej Polsce, w tym również online. Na Instagramie prowadzi konto @prawniklewandowska, na którym dzieli się treściami o prawie, zawodzie adwokata, edukacji, rozwoju i macierzyństwie.

Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie albo masz pytania, skontaktuj się ze mną pod numerem telefonu: +48 510 668 414 lub adresem e-mail: kontakt@kancelarialewandowska.com

0 0 głosów
Article Rating
Subskrybuj
Powiadom o
guest
1 Komentarz
najstarszy
najnowszy oceniany
Informacje zwrotne
Pokaż wszystkie komentarze
Doręczenia po nowemu, czyli z deszczu pod rynnę | PrawnikLewandowska.pl

[…] problematyce związanej z doręczeniami w postępowaniu sądowym wspominałam już w poście pt. „Uzyskanie adresu zamieszkania dłużnika będącego osobą fizyczną”. O ile w przypadku pozwanego przedsiębiorcy istotny jest jego adres siedziby wskazany w […]

1
0
Pozostaw proszę komentarz, jestem ciekawa Twojej opinii!x