Melduję się po urlopie! Mam nadzieję, że Was również przepełnia energia mimo nieciekawej pogody za oknem. Tym razem chciałabym poruszyć temat ślubów pracowników. Czy z tego tytułu przysługuje pracownikowi urlop okolicznościowy?
Uprawnienie pracownika
Co do zasady, pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika w razie jego ślubu ( § 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy). Dotyczy to także urodzenia się dziecka pracownika, zgonu i pogrzebu jego małżonka lub dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy. Wymiar zwolnienia od pracy na czas obejmujący ww. okoliczności osobiste wynosi 2 dni. W innych przypadkach, tj. w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką, urlop okolicznościowy winien wynosić 1 dzień.
Wynagrodzenie za czas zwolnienia od pracy
Za czas zwolnienia od pracy w przypadku okoliczności osobistych, o których mowa powyżej, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Wysokość tego wynagrodzenia pracodawca ustala na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy (…). Zgodnie z § 5 ust. 1 tego rozporządzenia, przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop. Niemniej, składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.
Związek zwolnienia od pracy z okolicznościami osobistymi
Zwolnienie od pracy w ramach urlopu okolicznościowego powinno pozostawać w związku przyczynowym i czasowym z przyczyną tego zwolnienia (okolicznością osobistą uzasadniającą zwolnienie). W tym przypadku dotyczyć to będzie ślubu.
Urlop okolicznościowy może być więc udzielony zarówno przed ślubem, jak i po ślubie, ale w bliskim odstępie czasowym. Departament Prawa Pracy i Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w piśmie z dnia 7 marca 2012 r. wskazał, że okolicznościowe zwolnienie od pracy powinno zostać wykorzystane w czasie bezpośrednio związanym z wydarzeniem, które uzasadnienia jego udzielenie. Wynika to z tego, że „istotny jest bowiem nie tylko związek przyczynowy, ale także związek czasowy z danym wydarzeniem. Co do zasady okolicznościowe zwolnienie od pracy powinno zatem pokrywać się z datą zdarzenia lub zostać wykorzystane w niedalekim odstępie czasowym, jeżeli pracownik udowodni, że zwolnienie ma związek z wydarzeniem„.
Kiedy pracodawca nie ma obowiązku udzielenia urlopu?
Wskazuje się, że jeżeli pracownik w dniu zaistnienia wydarzenia uprawniającego go do urlopu okolicznościowego nie ma obowiązku wykonywania pracy, to pracodawca nie ma obowiązku udzielenia mu urlopu okolicznościowego, ponieważ w rzeczywistości tej pracy nie wykonuje. Dotyczy to przykładowo sytuacji, w której pracownik w dniu ślubu przebywa na urlopie wypoczynkowym lub zwolnieniu lekarskim.
Pracodawca nie ma obowiązku udzielenia pracownikowi urlopu okolicznościowego, gdy zdarzenia usprawiedliwiającego nieobecność w pracy miało miejsce w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy. Przyjmuje się także, że wystąpienie okoliczności uzasadniającej zwolnienie od pracy nie powoduje przerwania urlopu wypoczynkowego, bezpłatnego lub innego urlopu pracowniczego.
Podsumowując, pracodawca nie będzie miał obowiązku udzielenia pracownikowi urlopu okolicznościowego w przypadku ślubu pracownika z uwagi na:
brak związku czasowego – okolicznościowe zwolnienie od pracy nie zostałoby wykorzystane w czasie bezpośrednio związanym ze zdarzeniem uzasadniającym jego udzielenie, gdy ślub ma miejsce przykładowo w czerwcu, a pracownik chce udzielenia mu urlopu okolicznościowego w listopadzie;
brak związku przyczynowego – należy to ustalać w zależności od stanu faktycznego. Brak związku przyczynowego będzie miał miejsce przykładowo w sytuacji, gdy pracownik informował pracodawcę o tym, że dopełnił już wszelkich formalności związanych ze ślubem, ślub już się odbył, a pracownik mimo to żąda udzielenia mu urlopu okolicznościowego kilka miesięcy po tym wydarzeniu;
przebywanie przez pracownika w trakcie innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy – np. na zwolnieniu lekarskim.
Niemniej, pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu okolicznościowego z okazji ślubu w czasie niezwiązanym z tym zdarzeniem, gdy taka będzie jego wola, a pracownik przekona go, że zwolnienie mimo to związane jest ze ślubem. Przykładowo, będzie to miało miejsce w sytuacji, gdy wystąpiły nowe okoliczności, które spowodowały, iż pracownik musi dopełnić w czasie pracy formalności związanych ze ślubem (np. urzędowych).
Autor:
Zuzanna Lewandowska – adwokat oraz autorka bloga PrawnikLewandowska.pl o prawie i zawodzie prawnika. Specjalizuje się głównie w prawie rodzinnym, cywilnym i gospodarczym, ale doświadczenie zawodowe zdobywała także w innych dziedzinach prawa. Przez wiele lat współpracowała z renomowanymi kancelariami prawnymi w Warszawie, a obecnie prowadzi indywidualną praktykę adwokacką. Wspiera klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców w całej Polsce, w tym również online. Na Instagramie prowadzi konto @prawniklewandowska, na którym dzieli się treściami o prawie, zawodzie adwokata, edukacji, rozwoju i macierzyństwie.
Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie albo masz pytania, skontaktuj się ze mną pod numerem telefonu: +48 510 668 414 lub adresem e-mail: kontakt@kancelarialewandowska.com