Rozwód z orzeczeniem o winie czy bez?

Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Co do zasady, orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Czy ma taki obowiązek? Z czym wiąże się orzeczenie o winie w rozwodzie?

Obowiązki sądu

Art. 57 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRO) wskazuje, że sąd orzeka o winie rozkładu pożycia małżeńskiego. Sformułowanie „orzeka” zamiast „może orzec” oznacza, że przeprowadzenie postępowania dowodowego w przedmiocie winy i orzeczenie o winie jest obowiązkiem sądu.

Niemniej, ustawa przewiduje w tym zakresie pewien wyjątek. Zgodnie bowiem z art. 57 § 2 KRO, na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy. Podobnie jak w przypadku „orzeka” zamiast „może orzec”, tak w przypadku „zaniecha” zamiast „może zaniechać” oznacza, że jeżeli małżonkowie zgodnie wniosą o to, aby sąd nie rozstrzygał kwestii winy rozkładu pożycia, to sąd ma obowiązek takie żądanie spełnić.

Wina rozkładu pożycia

Jeżeli którykolwiek z małżonków nie wyraża zgody na zaniechanie orzekania o winie, sąd przeprowadza postępowanie dowodowe w celu ustalenia który z małżonków tę winę rozkładu pożycia ponosi.

Istotne są tutaj oczywiście przesłuchanie stron postępowania, przesłuchanie świadków oraz ewentualne inne dowody, takie jak fotografie czy wydruki z wiadomości sms (o których pisałam TUTAJ).

Co może sądzić o winie rozkładu pożycia? Wymieniać można wiele sytuacji. Każdą sąd ocenia indywidualnie, w zależności od całokształtu okoliczności faktycznych sprawy. Jako przykłady winy rozkładu pożycia można wymienić: niewierność małżeńską, przemoc fizyczna, psychiczna lub finansowa, brak lojalności, brak wzajemnej troski, nieudzielenie pomocy oraz porzucenie w potrzebie.

W orzecznictwie wskazuje się, że nie jest winą w rozkładzie pożycia między innymi opuszczenie mieszkania, które jest reakcją na niewłaściwą postawę jednego z małżonków, choroba lub choroba psychiczna, różnica wieku, bezpłodność czy „urojone pretensje co do niewierności”. 

Orzeczenie o winie – konsekwencje

Skutkiem orzeczenia rozwodu z winy jednego z małżonków jest obowiązek alimentacyjny. Zgodnie z art. 60 §  1 KRO, małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

Z kolei art. 60 § 2 KRO wskazuje, że jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Autor:

Zuzanna Lewandowska – adwokat oraz autorka bloga PrawnikLewandowska.pl o prawie i zawodzie prawnika. Specjalizuje się głównie w prawie rodzinnym, cywilnym i gospodarczym, ale doświadczenie zawodowe zdobywała także w innych dziedzinach prawa. Przez wiele lat współpracowała z renomowanymi kancelariami prawnymi w Warszawie, a obecnie prowadzi indywidualną praktykę adwokacką. Wspiera klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców w całej Polsce, w tym również online. Na Instagramie prowadzi konto @prawniklewandowska, na którym dzieli się treściami o prawie, zawodzie adwokata, edukacji, rozwoju i macierzyństwie.

Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie albo masz pytania, skontaktuj się ze mną pod numerem telefonu: +48 510 668 414 lub adresem e-mail: kontakt@kancelarialewandowska.com