Wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym

Postępowanie upominawcze jest postępowaniem odrębnym, które zostało uregulowane w Kodeksie postępowania cywilnego w art. 4971 – 505 KPC. Ma ono na celu szybkie rozpoznanie sprawy, a co za tym idzie uzyskanie tytułu wykonawczego i wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Postępowanie upominawcze dotyczy co do zasady roszczeń o charakterze majątkowym. Jak uzyskać nakaz zapłaty i jak wygląda ta procedura?

Właściwość rzeczowa i miejscowa sądu

Postępowanie upominawcze należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych, w zależności od wartości przedmiotu sporu (art. 4971 § 1 KPC). Sądy rejonowe rozpoznają wszystkie sprawy, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza 75.000 zł. W pozostałych sprawach właściwy jest sąd okręgowy (art. 17 ust. 4 KPC).

Właściwy miejscowo jest co do zasady ten sąd, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania lub siedziby (art. 27 § 1 i 2 oraz 30 KPC). Jeżeli pozwany nie ma miejsca zamieszkania w Polsce, właściwość miejscową oznacza się według miejsca jego pobytu w Polsce, a gdy nie jest ono znane lub nie leży w Polsce – według ostatniego miejsca zamieszkania w Polsce (art. 28 KPC). W pewnych sytuacjach powód ma możliwość wyboru sądu właściwego (właściwość przemienna). Przykładowo, w przypadku roszczenia wynikającego z umowy, pozew może zostać wytoczony również przed sąd miejsca jej wykonania (art. 34 KPC). Jeżeli wykonanie umowy nastąpić miało poprzez zapłatę przez pozwanego określonej kwoty na rachunek bankowy powoda, to sądem właściwym będzie ten, w którego okręgu znajduje się siedziba banku.

Wszczęcie postępowania upominawczego

Do wszczęcia postępowania upominawczego wystarczy wniesienie do właściwego sądu pozwu o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym (nie mylić z postępowaniem nakazowym – o tym w następnym poście). Pozew powinien spełniać wymogi pisma procesowego z art. 126 KPC, a w przypadku, gdy wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20.000 zł, powinien zostać sporządzony na urzędowym formularzu (art. 505ust. 1 KPC).

W pozwie należy wskazać konkretne żądanie, które może brzmieć np. w sposób następujący: „Wnoszę o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym zobowiązującego Pozwanego (…) do zapłaty na rzecz Powoda (…) kwoty w wysokości (…) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia (…) do dnia zapłaty”.

Kolejny punkt petitum pozwu powinien zawierać żądanie zasądzenia od strony pozwanej kosztów procesu wraz z ewentualnymi kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Należy pamiętać, że odsetek ustawowych za opóźnienie możemy żądać dopiero od dnia 1 stycznia 2016 r. Odsetek ustawowych żądamy z kolei do dnia 31 grudnia 2015 r. Jeżeli odsetki przysługują nam np. od dnia 15 czerwca 2015 r. do dnia dzisiejszego, to ta część petitum pozwu, która zawiera żądanie zasądzenia odsetek powinna być sformułowana w sposób następujący: „(…) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 15 czerwca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty„.

Następnie można sformułować wnioski dotyczące dalszego postępowania w razie wniesienia przez pozwanego sprzeciwu od wydanego przez sąd nakazu zapłaty lub w przypadku odmowy wydania przez sąd nakazu zapłaty. Będą to przykładowo: wniosek o wydanie wyroku zaocznego, wniosek o przeprowadzenie rozprawy również pod nieobecność powoda, jak też wszelkie wnioski dowodowe, w tym o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków na wskazane  okoliczności.

Pozew powinien zostać uzasadniony oraz powinny zostać załączone do niego dokumenty uzasadniające zasadność roszczenia i jego wysokość, jak również prawo do żądania odsetek. Przykładowo, w przypadku dochodzenia roszczenia z tytułu nieopłaconej faktury VAT, do pozwu załączymy:

  1. fakturę VAT;

  2. kserokopię wezwania lub wezwań do zapłaty kierowanych do pozwanego w ramach postępowania przedsądowego wraz z potwierdzeniem nadania i wydrukiem z e-monitoringu placówki nadawczej lub ZPO – od daty doręczenia wezwania liczy się termin zakreślony w tym wezwaniu na spełnienie przez pozwanego świadczenia (np. 7 dni), a data upływu tego terminu będzie datą początkową, od której można żądać odsetek od należności głównej;

  3. ewentualna korespondencja z pozwanym lub inne dokumenty świadczące o tym, że między stronami została zawarta umowa o określonej treści.

W przypadku, gdy obydwie strony postępowania są przedsiębiorcami, do pozwu załączamy również wydruki z Krajowego Rejestru Sądowego lub Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Ponadto, konieczne jest załączenie dowodu uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, w przypadku reprezentacji przez profesjonalnego pełnomocnika, oraz dowodu uiszczenia opłaty sądowej od pozwu. Nie można również zapomnieć o odpisie pozwu wraz z załącznikami dla strony pozwanej!

Opłata sądowa od pozwu

W sprawach o prawa majątkowe, a takich dotyczy postępowanie upominawcze, pobiera się od pozwu opłatę stosunkową. Wynosi ona 5% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100.000 zł (art. 13 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Jeżeli więc wartość przedmiotu sporu (WPS) wynosi 50.000 zł, to opłata od pozwu wynosić będzie 2.500 zł. Jeżeli natomiast WPS jest równy np. 500 zł, to 5% z tej kwoty daje nam 25 zł. Zgodnie z powołanym powyżej art 13 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, opłata nie może być niższa niż 30 zł. Z tego względu w takiej sytuacji konieczne będzie uiszczenie opłaty w wysokości równej 30 zł, zgodnie z wymogiem ustawy.

W razie uprawomocnienia się nakazu zapłaty sąd z urzędu zwraca 3/4 uiszczonej opłaty, a pozostałą część zasądza się od pozwanego.

Procedura

Sprawy w postępowaniu upominawczym sąd rozpoznaje na posiedzeniu niejawnym, tj. bez udziału stron postępowania, ani bez przesłuchiwania jakichkolwiek świadków. Rozpoznanie następuje na podstawie samej treści pozwu i załączonych do niego dokumentów, bez wysłuchania strony pozwanej. Zasadność roszczenia podlega badaniu przez sąd, ale tylko co do tego, czy roszczenie nie jest oczywiście bezzasadne (art. 499 § 1 pkt 1 KPC). Okoliczności przytoczone w pozwie powinny być jedynie uprawdopodobnione, a więc nie muszą zostać udowodnione (art. 499 § 1 pkt 2 KPC).

W nakazie zapłaty sąd nakazuje pozwanemu, aby w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia mu tego nakazu spełnił roszczenie powoda w całości wraz z kosztami postępowania albo w tym terminie wniósł do sądu sprzeciw od nakazu zapłaty (art. 502 § 1 KPC). Pozwanemu doręcza się nakaz zapłaty wraz z odpisem pozwu i pouczeniem między innymi o sposobie wniesienia sprzeciwu (art. 502 § 2 KPC).

W przypadku, gdy sąd stwierdzi brak podstaw do wydania nakazu zapłaty, wyznaczona zostaje rozprawa i sprawa zostaje skierowana na drogę postępowania zwykłego, chyba że może zostać rozpoznana na posiedzeniu niejawnym.

Sprzeciw od nakazu zapłaty

W terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia pozwanemu nakazu zapłaty, może on wnieść od niego sprzeciw. W przypadku, gdy pozew został sporządzony na urzędowym formularzu, tj. gdy WPS nie przekracza 20.000 zł, sprzeciw powinien również zostać wniesiony na urzędowym formularzu (art. 503 § 2 KPC).

Sąd odrzuca sprzeciw, jeżeli pozwany wniósł go po upływie terminu dwutygodniowego lub gdy sprzeciw jest z innych przyczyn niedopuszczalny. Ponadto, sąd odrzuca sprzeciw, którego braków pozwany nie usunął w wyznaczonym do tego terminie (art. 504 § 1 KPC).

W przeciwieństwie do sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, wniesienie sprzeciwu w postępowaniu upominawczym powoduje, iż nakaz zapłaty traci moc. W związku z tym, sprawa zostaje skierowana na drogę postępowania zwykłego. Powodowi doręcza się odpis sprzeciwu pozwanego wraz z wezwaniem na pierwszy termin rozprawy (art. 505 § 1 KPC). Najczęściej wraz z doręczeniem sprzeciwu sąd zobowiązuje powoda do ustosunkowania się do jego treści w określonym terminie. Można wtedy składać nowe wnioski i dowody w sprawie, pod rygorem ich późniejszego pominięcia. W sytuacji, gdyby sąd nie zobowiązał powoda do złożenia odpowiedzi na sprzeciw, możliwe jest złożenie wniosku w trybie art. 207 § 3 in fine KPC o wyrażenie przez sąd zgody na złożenie pisma procesowego – odpowiedzi na sprzeciw, wobec konieczności ustosunkowania się do nowych twierdzeń pozwanego.

Wydano nakaz zapłaty – co dalej?

Nakaz zapłaty, przeciwko któremu nie wniesiono skutecznie sprzeciwu, ma skutki prawomocnego wyroku (art. 504 § 1 KPC). Oznacza to, że można złożyć wniosek o nadanie mu przez sąd klauzuli wykonalności. Tytuł wykonawczy, tj. prawomocny nakaz zapłaty opatrzony klauzulą wykonalności, składamy do komornika sądowego wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji.

W sytuacji, gdy pozwany skutecznie wniesie sprzeciw od nakazu zapłaty, sprawa zostaje skierowana na drogę postępowania zwykłego. Oznacza to, że wyznaczona zostaje pierwsza rozprawa, na której (lub na kolejnych) przeprowadzone zostaną dowody wnioskowane przez strony (np. z przesłuchania świadków). Po zakończeniu postępowania sąd wyda wyrok uwzględniający powództwo w całości lub w części, bądź oddalający powództwo. W terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku strony mogą złożyć wniosek o sporządzenie jego uzasadnienia i doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem (art. 328 § 1 KPC). Następnie, w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia wyroku z uzasadnieniem strony mogą wnieść apelację do sądu II instancji (art. 369 § 1 KPC). Jeżeli sprawa rozpoznawana była przez sąd rejonowy – sądem II instancji będzie sąd okręgowy. W przypadku, gdy sprawa rozpoznawana była przez sąd okręgowy – sądem II instancji będzie sąd apelacyjny.

W następnym poście przybliżę najważniejsze kwestie dotyczące postępowania nakazowego i wskażę podstawowe różnice między postępowaniem nakazowym a upominawczym. Pozostańmy w kontakcie 🙂

 

Autor:

Zuzanna Lewandowska – adwokat oraz autorka bloga PrawnikLewandowska.pl o prawie i zawodzie prawnika. Specjalizuje się głównie w prawie rodzinnym, cywilnym i gospodarczym, ale doświadczenie zawodowe zdobywała także w innych dziedzinach prawa. Przez wiele lat współpracowała z renomowanymi kancelariami prawnymi w Warszawie, a obecnie prowadzi indywidualną praktykę adwokacką. Wspiera klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców w całej Polsce, w tym również online. Na Instagramie prowadzi konto @prawniklewandowska, na którym dzieli się treściami o prawie, zawodzie adwokata, edukacji, rozwoju i macierzyństwie.

Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie albo masz pytania, skontaktuj się ze mną pod numerem telefonu: +48 510 668 414 lub adresem e-mail: kontakt@kancelarialewandowska.com

0 0 głosów
Article Rating
Subskrybuj
Powiadom o
guest
1 Komentarz
najstarszy
najnowszy oceniany
Informacje zwrotne
Pokaż wszystkie komentarze
trackback

[…] Prawidłowe wniesienie sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym powoduje, iż nakaz zapłaty traci moc, wyznaczona zostaje rozprawa, a sąd zarządza doręczenie powodowi sprzeciwu razem z wezwaniem na rozprawę (art. 505 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego). Dalej postępowanie będzie toczyć się w trybie zwykłym. Odbędą się rozprawy, przesłuchane zostaną strony i świadkowie, o ile zostaną powołani, a na koniec sąd wyda wyrok, od którego obydwu stronom przysługiwać będzie prawo do wniesienia apelacji do sądu II instancji. Więcej o tym postępowaniu i jego przebiegu możecie przeczytać w poście Postępowanie upominawcze. […]

1
0
Pozostaw proszę komentarz, jestem ciekawa Twojej opinii!x