Rozwód kojarzy nam się najczęściej z wielomiesięczną, o ile nie wieloletnią, batalią dotyczącą zasad, na których ma dojść do rozwiązania związku małżeńskiego. Sytuacja jest zazwyczaj bardziej skomplikowana, gdy w grę wchodzą małoletnie dzieci. Małżonkowie muszą dojść do porozumienia w kwestii sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej, alimentów oraz utrzymywania kontaktów z dzieckiem. W razie braku możliwości dojścia do porozumienia, o powyższych kwestiach rozstrzyga sąd. Niemniej, coraz częstsze są sytuacje, w których dwoje ludzi stara się porozumieć co do części lub nawet wszystkich warunków rozwodu. Małżonkowie mogą się wtedy zdziwić, że mimo ich porozumienia, sąd nie może odstąpić od orzeczenia w tych kwestiach. Jakie są obligatoryjne elementy wyroku rozwodowego?
Adwokat Rozwód Warszawa – Wina rozkładu pożycia
Zgodnie z art. 57 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (KRO), sąd orzekając rozwód rozstrzyga czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Pierwszy punkt wyroku rozwodowego będzie więc orzekał o rozwiązaniu związku małżeńskiego przez rozwód z winy strony powodowej, z winy strony pozwanej lub bez orzekania o winie stron w rozkładzie pożycia małżeńskiego.
Z powyższego wynika, że w przypadku zgodnej woli małżonków sąd może zaniechać orzekania o winie (art. 57 § 2 KRO). Wniosek ten powinien być skonkretyzowany przez obydwie strony w pozwie, odpowiedzi na pozew lub w innym piśmie procesowym (jeżeli do zmiany stanowiska doszło w trakcie postępowania). W takim wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego.
Adwokat Rozwód Warszawa – Dziecko w rozwodzie
Jak wskazuje art. 58 § 1 KRO, w wyroku rozwodowym sąd rozstrzyga o:
władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków, przy założeniu, że rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia;
kontaktach rodziców z dzieckiem;
w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka.
W sytuacji, gdy małżonkowie porozumieją się co do sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej (pkt 1 powyżej) oraz utrzymywania kontaktów z dzieckiem po rozwodzie (pkt 2 powyżej) i w tym celu zawrą pisemne porozumienie (tzw. „porozumienie rodzicielskie”), sąd uwzględni poczynione przez małżonków ustalenia, jeżeli są one zgodne z dobrem dziecka. Oznacza to, że w przypadku powzięcia przez sąd wątpliwości co do zgodności porozumienia rodzicielskiego z dobrem dziecka, sąd może takiego porozumienia nie uwzględnić i orzec o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem w wyroku rozwodowym według własnego uznania.
Ponadto, w przypadku braku zawarcia przez małżonków porozumienia rodzicielskiego, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzygnie o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może w takiej sytuacji powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając tym samym władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia (art. 58 § 1a KRO).
Porozumienie rodzicielskie powinno regulować w szczególności kwestie takie jak to, czy władza rodzicielska będzie przysługiwać obojgu rodzicom, czy tylko jednemu (a drugiemu zostanie ograniczona np. do współdecydowania o określonych istotnych sprawach dziecka), jak również kwestie dotyczące miejsca stałego pobytu dziecka (przy matce lub przy ojcu), sposób wykonywania kontaktów z dzieckiem, podejmowania decyzji w sprawach dziecka, płatności alimentów oraz rozwiązywania ewentualnych sporów.
Co istotne, na zgodny wniosek stron sąd nie będzie orzekał o sposobie utrzymywania kontaktów z dzieckiem (art. 58 § 1b KRO). Oznacza to, że w przypadku, gdy małżonkowie pozostają w zgodzie, sąd może poprzestać na orzeczeniu, że władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, a od orzeczenia o kontaktach odstępuje. W sytuacji, gdyby takie rozwiązanie w przyszłości nie wystarczało dla zabezpieczenia dobra dziecka lub jeżeli między rodzicami dochodzi do sporów w tym przedmiocie, każdy z rodziców może wystąpić do sądu rodzinnego (sądu rejonowego) o uregulowanie kontaktów z dzieckiem.
Orzeczenia co do wspólnego mieszkania
Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków (art. 58 § 2 KRO). W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka.
Na zgodny wniosek stron sąd może (ale nie musi) w wyroku orzekającym rozwód orzec o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe (art. 58 § 2 KRO)
Orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej (art. 58 § 4 KRO).
Adwokat Rozwód Warszawa – Podział majątku wspólnego
Jak wynika z art. 58 § 3 KRO, na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Dotyczy to zazwyczaj tych sytuacji, w których małżonkowie są w pełni zgodni co do sposobu podziału majątku wspólnego i przedstawią sądowi konkretny sposób dokonania takiego podziału.
Autor:
Zuzanna Lewandowska – adwokat oraz autorka bloga PrawnikLewandowska.pl o prawie i zawodzie prawnika. Specjalizuje się głównie w prawie rodzinnym, cywilnym i gospodarczym, ale doświadczenie zawodowe zdobywała także w innych dziedzinach prawa. Przez wiele lat współpracowała z renomowanymi kancelariami prawnymi w Warszawie, a obecnie prowadzi indywidualną praktykę adwokacką. Wspiera klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców w całej Polsce, w tym również online. Na Instagramie prowadzi konto @prawniklewandowska, na którym dzieli się treściami o prawie, zawodzie adwokata, edukacji, rozwoju i macierzyństwie.
Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie albo masz pytania, skontaktuj się ze mną pod numerem telefonu: +48 510 668 414 lub adresem e-mail: kontakt@kancelarialewandowska.com