Inflacja a podwyższenie alimentów

Inflacja a podwyższenie alimentów

Jak powszechnie wiadomo, raz orzeczone alimenty mogą zostać zmienione. W sytuacji, gdy koszty utrzymania dziecka wzrastają albo zmianie ulega sytuacja zarobkowa rodzica, często istnieje konieczność wystąpienia z pozwem o podwyższenie alimentów. W dobie kryzysu wiele osób zastanawia się, czy inflacja może być przesłanką podwyższenia alimentów. Jak jest w rzeczywistości?

Obowiązek alimentacyjny

Zgodnie z art. 133 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o.), rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 KRO).

Alimenty na małoletnie dziecko mogą zostać ustalone na mocy wyroku sądu, w ugodzie sądowej lub ugodzie zawartej przed mediatorem. Ustalenie alimentów w określonej wysokości nie oznacza, że mają one obowiązywać przez cały czas, bez zmiany ich wysokości.

Podwyższenie alimentów

W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego (art. 138 k.r.o.). Oznacza to, że alimenty mogą zostać w niektórych przypadkach podwyższone albo obniżone albo obowiązek alimentacyjny może zostać uchylony. Więcej informacji o podwyższeni alimentów można przeczytać w innych publikacjach na blogu (dostęp: tutaj).

Przy ocenie, czy zachodzą przesłanki do zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w myśl art. 138 k.r.o., należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, a zwłaszcza możliwości zarobkowych i majątkowych stron. W wypadku gdy zobowiązany do alimentacji posiada określony majątek, o zmianie okoliczności świadczy nie tylko zmiana stosunków własnościowych (utrata lub powiększenie majątku), lecz także zmiany w zakresie faktycznego dysponowania majątkiem, możliwości jego upłynnienia w celu zaspokojenia zobowiązań alimentacyjnych itp. (wyrok SN z dnia 26 marca 1969 r., III CRN 54/69).

Inflacja a podwyższenie alimentów

W piśmiennictwie wskazuje się, że zmiana stosunków może być skutkiem nie tylko zaistnienia nowych okoliczności po stronie osoby uprawnionej lub zobowiązanej do alimentacji, o czym była mowa powyżej. Zmiana stosunków będąca podstawą zmiany orzeczenia w przedmiocie obowiązku alimentacyjnego może być skutkiem także zmiany stosunków gospodarczych (np. inflacji, deprecjacji pieniądza, kryzysu ekonomicznego), ale wyłącznie wtedy, gdy nie dotyka ona w porównywalnym stopniu obu stron relacji alimentacyjnej (M. Sawczuk, Ponowne orzekanie, s. 94–95; T. Domińczyk, w: Piasecki, Komentarz KRO, 2011, art. 138, Nb 1; K. Osajda (red. serii), M. Domański, J. Słyk(red. tomu), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Wyd. 9, Warszawa 2022).

Sędzia Anna Begier z Sądu Rejonowego we Wrześni w wypowiedzi dla portalu Prawo.pl wskazała, że inflacja jest odczuwalna w sądach rodzinnych, jeśli chodzi o wzrost pozwów o podwyższenie alimentów. Sędzia wskazała, że „Wygląda na to, że w najbliższym czasie sędziowie rodzinni będą mieli sporo więcej pracy, a doszły jeszcze przecież sprawy dotyczące obywateli Ukrainy” (źródło wypowiedzi: tutaj). Sędzia dodaje, że w pozwach oraz na rozprawie argument dotyczący inflacji jest podnoszony przez strony i ich pełnomocników, ale jako uzasadnienie, ale nie jako jedyny argument żądania weryfikacji wysokości obowiązku alimentacyjnego.

W związku z obecną sytuacją część osób podnosi, iż dobrą praktyką byłoby ustalanie alimentów jako procent od wynagrodzenia, a nie jako określona kwota pieniężna. Niemniej, mimo że nie jest to co do zasady niemożliwe, sądy w większości przypadków nadal zasądzają alimenty jako określoną kwotę pieniężną.

W wypadku gdy uprawniony do alimentacji ma prawo do równej stopy życiowej ze zobowiązanym, zasądzenie alimentów przez określenie ich w ułamkowej części wynagrodzenia nie jest wyłączone, jeżeli wynagrodzenie stanowi jedyne stałe źródło utrzymania zobowiązanego, a system tego wynagrodzenia usprawiedliwia takie rozstrzygnięcie (uchwała Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów – zasada prawna, z dnia 22 września 1979 r., III CZP 16/79).

Co do zasady wskazuje się, że już sama inflacja może uzasadniać żądanie podwyższenia alimentów. Niemniej, jak już wyżej wskazano, będzie to zasadne wówczas, gdy inflacja nie będzie dotyczyć w równym stopniu również tej drugiej strony obowiązku alimentacyjnego. Jeśli wzrost kosztów utrzymania, takich jak koszt wynajmu czy raty kredytu hipotecznego, energia elektryczna, ogrzewanie, paliwo, żywność itp. dotknie w równym stopniu osobę uprawnioną do alimentów, jak i zobowiązaną do ich płacenia, to o ile nie wzrosły możliwości zarobkowe lub majątkowe osoby zobowiązanej do alimentacji, zmiana orzeczenia z samego tylko faktu inflacji nie będzie uzasadniona.

 

Autor:

Zuzanna Lewandowska – adwokat oraz autorka bloga PrawnikLewandowska.pl o prawie i zawodzie prawnika. Specjalizuje się głównie w prawie rodzinnym, cywilnym i gospodarczym, ale doświadczenie zawodowe zdobywała także w innych dziedzinach prawa. Przez wiele lat współpracowała z renomowanymi kancelariami prawnymi w Warszawie, a obecnie prowadzi indywidualną praktykę adwokacką. Wspiera klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców w całej Polsce, w tym również online. Na Instagramie prowadzi konto @prawniklewandowska, na którym dzieli się treściami o prawie, zawodzie adwokata, edukacji, rozwoju i macierzyństwie.

Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie albo masz pytania, skontaktuj się ze mną pod numerem telefonu: +48 510 668 414 lub adresem e-mail: kontakt@kancelarialewandowska.com

 

0 0 głosów
Article Rating
Subskrybuj
Powiadom o
guest
0 komentarzy
Informacje zwrotne
Pokaż wszystkie komentarze
0
Pozostaw proszę komentarz, jestem ciekawa Twojej opinii!x