Dowody w sprawie o rozwód i wnioski dowodowe

W sprawie o rozwód dowody, które warto albo wręcz trzeba przedłożyć, mogą być rozmaite. Każda sprawa jest bowiem inna, odmienne podnosi się wnioski, inne są także żądania. W poniższym artykule postaram się przedstawić te dowody w sprawie o rozwód, które pojawiają się w zdecydowanej większości spraw rozwodowych.

Pojęcie dowodu

Na wstępie warto przybliżyć pojęcie dowodu w sprawie cywilnej. Dowód sam w nie ma jednolitej definicji. Najogólniej rzecz ujmując, jest to środek, który ma wykazać prawdziwość i istnienie określonego faktu, który chcemy wykazać i który jest istotny dla tej konkretnej sprawy. Zgodnie z art. 227 Kodeksu postępowania cywilnego, przedmiotem dowodu są bowiem  fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie.

Obowiązek wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których chce się wywodzić skutki prawne, ciąży na stronach postępowania. Oznacza to, że jeżeli chcemy wykazać w sprawie rozwodowej wyłączną winę drugiego małżonka, to my musimy przedłożyć ku temu stosowne dowody, które wykażą tę winę. Z reguły nie wystarczą tutaj same twierdzenia niepoparte żadnymi dowodami. Dowody mogą mieć charakter osobowy (np. zeznania świadków) albo rzeczowy (np. określone dokumenty).

Wnioski dowodowe

W sprawach rodzinnych bywa różnie i często,  w przypadku stron, które nie są reprezentowane przez profesjonalnego pełnomocnika, sądy nie wymagają ścisłego trzymania się formułek. Nie zmienia to faktu, że wniosek dowodowy powinien być sformułowany w sposób umożliwiający przeprowadzenie dowodu oraz powinien wyszczególniać fakty, które mają zostać wykazane tym dowodem (art. 235(1) KPC). W przypadku, gdy wniosek dowodowy nie spełnia tych wymagań, sąd może wezwać do jego uzupełnienia lub dookreślenia.

Dowód z przesłuchania stron

Dowód z przesłuchania stron postępowania (małżonków) w postępowaniu rozwodowym jest dowodem, co do zasady, obligatoryjnym. Oznacza to, że sąd ma obowiązek go przeprowadzić w każdym postępowaniu rozwodowym, w przeciwieństwie do pozostałych postępowań cywilnych, gdzie dowód z przesłuchania stron ma jedynie charakter uzupełniający.

Postępowanie rozwodowe jest w tym przypadku wyjątkiem i sąd ma obowiązek przeprowadzić dowód z przesłuchania małżonków co do zupełności i trwałości rozkładu pożycia małżeńskiego. Dotyczy to nie tylko spraw o rozwód, ale także separację. Sąd musi zarządzić przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron (art. 432 KPC).

Przy każdym wniosku dowodowym, a więc także w przypadku wniosku o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron postępowania, należy wyszczególnić fakty, które mają zostać wykazane za pomocą tego dowodu. Najczęściej są to: całkowity i trwały rozkład pożycia oraz sytuacja opiekuńczo-wychowawcza małoletniego dziecka, jak również sytuacja zdrowotna, życiowa i finansowa stron, nierzadko także kwestie dotyczące winy w rozkładzie pożycia, jeśli rozwód ma nastąpić z orzeczeniem o winie.

Dowód z zeznań świadków

Co do zasady, jeżeli pozwany uznaje żądanie pozwu, a małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może ograniczyć postępowanie dowodowe do przesłuchania stron (art. 442 KPC). W przypadku, gdy małżonkowie nie posiadają wspólnych małoletnich dzieci, a rozwód ma nastąpić bez orzekania o winie, nie ma konieczności powoływania dowodu z zeznań świadka. Dowód z zeznań świadka warto powołać natomiast wtedy, gdy rozwód ma nastąpić z orzeczeniem o winie.

W praktyce procesowej przyjęło się, że dowód z zeznań świadka jest pożądany także w przypadku, gdy małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci. Sąd w postępowaniu nie powinien bowiem ograniczać się tylko do przesłuchania stron, w celu ustalenia jak wygląda sytuacja opiekuńczo-wychowawcza dziecka. Powołując dowód z zeznań świadka, należy pamiętać o jednoczesnym wskazaniu adresu, pod którym sąd doręczy świadkowi wezwanie na rozprawę.

Dowód z dokumentów

Dokumentami w postępowaniu dowodowym w sprawie rozwodowej są przede wszystkim odpis aktu małżeństwa na wykazanie faktu zawarcia małżeństwa przez strony, jak również odpisy aktów urodzenia dzieci na wykazanie faktu pochodzenia (tylko małoletnich!) dzieci stron. Innymi dokumentami w postępowaniu rozwodowym są najczęściej zeznania roczne PIT, wydruki z rachunków bankowych, zaświadczenia, dokumentacje medyczne, faktury i rachunki.

Inne dowody

Dowodami w sprawie rozwodowej mogą być także wydruki z wiadomości SMS czy korespondencji na WhatsApp albo Messengerze.

Nierzadko dla wykazania winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego albo większych możliwości finansowych niż deklarowane z punktu widzenia roszczenia alimentacyjnego przedkłada się również nagrania i stenogramy z nagrań, fotografie, raporty detektywistyczne czy wydruki z Facebooka, Instagrama, Golden Line lub LinkedIn. To czy dany dowód będzie przydatny w konkretnej sprawie i dla wykazania określonego faktu należy oceniać w realiach konkretnej sprawy. Strategię procesową warto skonsultować z profesjonalnym pełnomocnikiem.

W powyższym artykule zawarto fragmenty e-booka „Pozew o rozwód: wzór wraz z objaśnieniami„. Zachęcam do zapoznania się z innymi postami oraz najnowszym produktem dostępnym w sklepie, który pomoże samodzielnie sporządzić pozew o rozwód i przybliży przebieg postępowania rozwodowego.

Autor:

Zuzanna Lewandowska – adwokat oraz autorka bloga PrawnikLewandowska.pl o prawie i zawodzie prawnika. Specjalizuje się głównie w prawie rodzinnym, cywilnym i gospodarczym, ale doświadczenie zawodowe zdobywała także w innych dziedzinach prawa. Przez wiele lat współpracowała z renomowanymi kancelariami prawnymi w Warszawie, a obecnie prowadzi indywidualną praktykę adwokacką. Wspiera klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców w całej Polsce, w tym również online. Na Instagramie prowadzi konto @prawniklewandowska, na którym dzieli się treściami o prawie, zawodzie adwokata, edukacji, rozwoju i macierzyństwie.

Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w swojej sprawie albo masz pytania, skontaktuj się ze mną pod numerem telefonu: +48 510 668 414 lub adresem e-mail: kontakt@kancelarialewandowska.com